مقدمه: آترواسکلروز بیماری است که عوامل مختلفی در ایجاد آن دخیل اند و تشخیص و درمان این عوامل در پیشگیری از عوارض آترواسکلروز که شامل حوادث عروقی مغز میباشد موثر می باشد. از جمله این عوامل که اخیرا مطرح شده است عفونتها و من جمله عفونت کلامیدیا پنومونیه می باشد. از سوی دیگر شناخت نشانه های شروع آترواسکلروز به کمک ابزارهای پاراکلینیکی ما را در زمینه پیشگیری از پیشرفت آن و همچنین پیگیری بیماران یاری می کند یکی از نشانه ها افزایش ضخامت جدار عروق خون رسان به مغز است که با معیاری به نام IMT ضخامت انتیما - مدیا) سنجیده می شود. این مطالعه به منظور بررسی تاثیر عفونت کلامیدیا پنومونیه بر افزایش IMT طراحی و اجرا شده است.روشها: در این مطالعه 83 نفر تحت بررسی شریانهای گردنی خون رساننده به مغز با دستگاه داپلکس اولتراسوند قرار گرفتند و IMT در 1 سانتی متر قبل از بیفورکاسیون شریان کاروتید مشترک راست و چپ سنجیده شد. IMT بیش از 0.9mm افزایش یافته تلقی شد و بر این اساس 44 نفر با IMT افزایش یافته در گروه مورد و 39 نفر با IMT طبیعی در گروه شاهد قرار گرفتند. گروه مورد و شاهد از نظر فراوانی مثبت بودن آنتی - بادیهای IgA و IgG ضد کلامیدیا پنومونیه و میانگین تیتر آنتی بادی ها با هم مقایسه شدند. آنتی بادی های IgG و IgA ضد کلامیدیا پنومونیه در سرم افراد گروه مورد و شاهد سنجیده شد و میزان آنتی بادی بیشتر از (Immune 1.10 Status Ratio) IRS مثبت، بین 0.9 تا IRS 1.09 بینابینی و کمتر از IRS 0.9 منفی در نظر گرفته شد.نتایج: بین گروه مورد و شاهد تفاوت معناداری از نظر فراوانی مثبت بودن تیتر Cp. IgG و Cp. IgA و میانگین تیتر این آنتی بادی ها مشاهده نشد.بحث: نه Cp. IgG و نه Cp. IgA نقش پیش بینی کننده برای افزایش IMT ندارند.

زمینه و هدف: افزایش چربی بدن یکی از عوامل خطر پیشرفت بیماری های مزمن می باشد. شناسایی بهترین شاخص تن سنجی به عنوان ابزاری آسان جهت تعیین افراد تحت خطر بیماری قلبی عروقی در هر جامعه ای ضروری می باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط چاقی شکمی با مراحل ابتدایی آترواسکلروز از طریق تعیین ضخامت انتیما مدیا بر روی زنان بزرگسال انجام شد.روش کار: مطالعه مقطعی حاضر بر روی 100 زن سالم بزرگسال 50-18 سال انجام شد. شاخص های تن سنجی طبق دستورالعمل های استاندارد اندازه گیری و محاسبه شد. حدود مرزی انتخابی برای دور کمر (WC)، نسبت دور کمر به باسن (WHR) و نسبت دور کمر به قد (WHtR) به ترتیب 88 cm، 0.8 و 0.5 می باشد. تعیین ضخامت انتیما مدیا شریان کاروتید (CIMT) به عنوان نشانگر مراحل ابتدایی آترواسکلروز از طریق روش غیر تهاجمی سونوگرافی انجام شد. افراد با میانگین  CIMT£0.8 mmبه عنوان «افراد سالم» و  CIMT<0.8 mmبه عنوان «افراد تحت خطر» در نظر گرفته شدند.یافته ها: میانگین سنی افراد مورد مطالعه 1.8±30.96 سال و میانگین WC، WHR،WHtR  و CIMT افراد به ترتیب 95±0.17 cm، 0.87±0.08، 0.61±0.11 و 0.15±0.63 بود. تمامی شاخص های تن سنجی چاقی شکمی با میانگین CIMT همبستگی مثبت معنی دار داشتند (0.05>.WC با حد مرزی 88cm نسبت به WHR وWHtR  در مجموع حساسیت و ویژگی بالاتری داشت .(Pنتیجه گیری: شاخص WC با حد مرزی 88 cm نسبت به دو شاخص WHR و WHtR جهت شناسایی افراد تحت خطر آترواسکلروز بهتر است.

مقدمه: بیماران دیالیزی در مقایسه با افراد سالم در شرایط یکسان، در معرض خطر بالاتر بیماریهای عروق کرونری قرار دارند که به علت آترواسکلروز عروق بوجود می آیند. این مطالعه با هدف تعیین رابطه عوامل خطر قلبی عروقی در بیماران همودیالیزی مزمن با ضخامت لایه انتیما مدیا شریان کاروتید انجام شد.روش کار: در این مطالعه مقطعی، تمامی 51 نفر بیمار همودیالیزی مراجعه کننده به بخش همودیالیز بیمارستان شهیدمحمدی بندرعباس مورد بررسی قرار گرفتند. پس از اخذ مشخصات و تاریخچه درباره عوامل خطر و معاینه فیزیکی کامل، با استفاده از سونوگرافی حداکثر ضخامت لایه انتیما مدیا شریان کاروتید مشترک هر طرف میلیمتر مبنای طبیعی بودن ضخامت این لایه قرار گرفت. داده ها با استفاده از اندازه گیری شد و ضخامت کمتر از 0.8 و کای اسکوئر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار Minitab و آزمونهای t و کای اسکوئر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.نتایج: از 51 بیمار مورد بررسی، میانگین سنی گروهی که دارای ضخامت لایه آنتیما 0.8 ³ میلیمتر بودند، بطور معنی داری بیشتر از میانگین سنی گروهی که دارای ضخامت لایه آنتیما 0.8 £ میلیمتر بودند بود (0.84 ± 60.7 میلیمتر در مقابل 18.7 ± 41.3 و P<0.5). اگرچه میانگین مدت دیالیز، فشارخون سیستولیک و دیاستولیک و نیز میانگین میزان کلسترول، تری گلیسیرید و LDL خون و درصد شیوع سابقه فشار خون بالا، سابقه دیابت و سابقا مصرف سیگار در بیماران دارای ضخامت لایه انتیما بیشتر از 0.8 میلیمتر بیشتر از بیماران با ضخامت لایه انتیما کمتر از 0.8 میلیمتر بود ولی این تفاوتها معننی دار نبودند.

زمینه: شریان های کرونر و کاروتید بیشترین شیوع درگیری در پدیده آترواسکلروزیس را دارند. پدیده آترواسکلروز شریان های کرونر و کاروتید از نظر علل و عوامل به یکدیگر مرتبط هستند.هدف: مطالعه به منظور تعیین درگیری آترواسکلروتیک شریان های کاروتید و تعیین افزایش نسبت انتیما به مدیا در مبتلایان آترواسکلروز عروق کرونر انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه مورد ـ شاهدی دو سوکور در سال 1379 در مرکز پزشکی الزهرا و شهید چمران اصفهان بر روی 100 بیمار با سابقه قبلی انجام آنژیوگرافی کرونر انجام شد. گروه مورد شامل 50 بیمار با تنگی بیش از %75 از سطح مقطع یک یا چند رگ کرونر در آنژیوگرافی بود که شرح حال قبلی از حوادث عروقی مغز نداشتند. گروه شاهد 50 بیمار با آنژیوگرافی طبیعی عروق کرونر و عدم وجود سابقه حوادث عروقی مغز بودند که جهت سونوگرافی داپلر رنگی در نظر گرفته شدند.یافته ها: در گروه مورد (بیماران با آنژیوگرافی غیر طبیعی کرونر) 38 بیمار (%76) آترواسکلروز شریان کاروتید و در گروه شاهد (بیماران با آنژیوگرافی طبیعی کرونر) 10 بیمار (%20) سونوگرافی داپلر رنگی غیرطبیعی داشتند. وقوع همزمان گرفتاری آترواسکلروتیک شریان های کاروتید و کرونر قابل توجه بود (خطر نسبی=43/3).نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر بیشتر در معرض ابتلا به آترواسکلروز شریان های کاروتید هستند. بنابراین سونوگرافی داپلر رنگی کاروتید و تعیین ضخامت انتیما و مدیا و تعیین نسبت آن می تواند بیماران در معرض خطر حوادث عروقی مغز را از بیماران کم خطر بعد از عمل جراحی عروق کرونر تفکیک نماید.

مقدمه: اندازه گیری غیر تهاجمی ضخامت انتیما- مدیا در عروق کاروتید امروزه بعنوان مارکر آترواسکلروز مورد توجه قرار گرفته است و می تواند پیشگوئی کننده حوادث عروقی قلبی باشد. مطالعه موجود به ارتباط بین ضخامت انتیما- مدیای کاروتید مشترک و بیماری عروق کرونر می پردازد.مواد و روشها: این مطالعه یک پژوهش توصیفی، تحلیلی و مقطعی است که بر روی 300 نفر افراد مراجعه کننده به مرکز تحقیقات قلب و عروق انجام شد. از تمامی این افراد پس از گرفتن شرح حال و انجام معاینات کلینیکی و ثبت قد و وزن، آزمایشهای قند خون ناشتا و لیپید پروفایل انجام شد. افراد بر اساس ابتلا به بیماری عروق کرونر به دو گروه تقسیم شدند. دو گروه بر اساس فاکتورهای خطر بیماری عروق کرونر تا حد ممکن match شدند، سپس حداکثر ضخامت انتیمای- مدیای کاروتید مشترک توسط اولتراسونوگرافی B-Mode در کلیه افراد مورد مطالعه، اندازه گیری شد و در صورت وجود پلاک از مطالعه کنار گذاشته شدند. اطلاعات پس از جمع آوری تحت نرم افزار SPSS-10 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.نتایج: میانگین سنی افراد 72/50 سال و 65% مرد و 35% زن که به دو گروه تقسیم شدند.130 نفر (43%) در گروه مبتلا بهCoroanary Artery Disease (CAD)  و 170 نفر (7/56%) در گروه non CAD قرار گرفتند، دو گروه از نظر فاکتورهای خطری مثل سن، کلسترول توتال، مصرف سیگار، Body Mass Index، فشار خون بالا، HDL-C و LDL-C  اختلاف معنی دار آماری نداشتند. ضخامت انتیمای- مدیای کاروتید مشترک در دو گروه مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد در گروه CAD، ضخامت انتیما- مدیا 8/0 میلی متر بیش از گروه non CAD است که از لحاظ آماری معنادار بوده است.بحث: مطالعات مختلف ارتباط متفاوتی بین ضخامت انتیما- مدیای کاروتید و بیماری عروق کرونر و مغز نشان می دهد. بر اساس نتایج این مطالعه و از آنجایی که اندازه گیری انتیما- مدیای کاروتید توسط اولتراسونوگرافی روشی ساده و بی خطر است، می توان ضخامت انتیما- مدیای کاروتید مشترک را بعنوان فاکتور پیشگوئی کننده آترواسکلروز عروق کرونر در نظر گرفت.

زمینه و هدف: هموستاز غیرنرمال آهن از قبیل کمبود یا افزایش بیش از حد آن با پاتوژنز بسیاری از بیماری های مزمن از قبیل دیابت و بیماری های قلبی عروقی در ارتباط است. احتمال دارد که آهن با افزایش استرس اکسیداتیو در پیشرفت آترواسکلروز دخیل باشد. تغییر در ضخامت انتیما- مدیای شریان کاروتید (CIMT) نشان گری برای تصدیق پیشرفت آترواسکلروز می باشد. هدف این مطالعه بررسی ارتباط بین وضعیت آهن و مراحل ابتدایی آترواسکلروز با به کارگیری ضخامت انتیما مدیا شریان کاروتید است.روش بررسی: 140 زن بزرگ سال سالم در محدوده سنی 50-18 سال (پیش از یائسگی) بدون بیماری شناخته شده مزمن یا حاد، به صورت تصادفی از یکی از کلینیک های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز انتخاب شدند. خون گیری جهت ارزیابی پارامترهای وضعیت آهن انجام شد. ضخامت انتیما مدیای شریان کاروتید با روش غیرتهاجمی سونوگرافی اندازه گیری شد. افراد بر اساس ضخامت انتیما مدیای کاروتید در دو گروه سالم (CIMT£0.8mm) و در معرض خطر (CIMT>0.8mm) قرار گرفتند. آزمون Student’s t-test برای مشاهده تفاوت میانگین متغیرهای بین دو گروه استفاده شد.یافته ها: میانگین سنی افراد مورد مطالعه 32.76±8.1 سال بود. میانگین آهن سرم، فریتین سرم، هماتوکریت و متوسط حجم سلولی (MCV) در گروه در معرض خطر به طور معنی داری بالاتر و برعکس ظرفیت تام اتصال آهن (TIBC) پایین تر بود (P<0.05) در حالی که از نظر تعداد گلبول های قرمز و هموگلوبین تفاوت معنی داری بین دو گروه یافت نشد (P>0.05).نتیجه گیری: نتایج حاصل از مطالعه ارتباط نسبی بین پارامترهای وضعیت آهن با ضخامت انتیما مدیا شریان کاروتید به عنوان عامل زودرس وقایع بیماری قلبی عروقی را نشان می دهد. به نظر می رسد با توجه به تناقض های موجود در سایر مطالعات، نیاز به مطالعات بیشتر باشد.

مقدمه: خانم های با سابقه دیابت بارداری (Gestational diabetes mellitus یا GDM) در معرض خطر پیشرفت به سمت بیماری های قلبی- عروقی و سندرم متابولیک هستند. ضخامت انتیما- مدیای کاروتید (Carotid intima-media thickness یا CIMT)، یک شاخص غیر تهاجمی ارزیابی آترواسکلروز تحت بالینی می باشد. مطالعه حاضر به منظور ارزیابی ضخامت انتیما- مدیای کاروتید در زنان با و بدون سابقه دیابت بارداری در مقایسه با دوران بارداری انجام گرفت تا رابطه بین دیابت بارداری را با افزایش ضخامت انتیما- مدیای کاروتید بررسی نماید.روش: جمعیت این مطالعه شامل 20 زن با سابقه قبلی دیابت بارداری و 20 زن با سابقه بارداری طبیعی بودند. دو گروه از نظر سن، شاخص توده بدنی (Body mass index یا BMI) و نوبت بارداری (Parity) با هم مطابقت داده شدند. ضخامت انتیما- مدیای کاروتید یک سال پس از زایمان توسط سونوگرافی B-Mod برای تمام بیماران اندازه گیری و با نتایج سونوگرافی ضخامت انتیما- مدیای کاروتید اواسط و اواخر دوران بارداری آن ها مقایسه گردید.یافته ها: CIMT در هر دو گروه طی دوران بارداری افزایش و پس از زایمان کاهش یافت (CIMT در زنان با سابقه دیابت بارداری برابر با 0.55 میلی متر و در زنان با سابقه بارداری طبیعی برابر با 0.57 میلی متر) که این میزان کاهش نسبت به CIMT در اواخر حاملگی در هر دو گروه قابل توجه بود (CIMT در زنان با سابقه دیابت بارداری برابر با 0.65 میلی متر و در زنان با سابقه بارداری طبیعی برابر با 0.59 میلی متر بود)؛ علاوه بر آن، نسبت به CIMT اواسط دوران بارداری در گروه با سابقه دیابت بارداری نیز قابل توجه بود.نتیجه گیری: CIMT در خانم های با دیابت دوران بارداری یک سال بعد از زایمان کاهش قابل توجهی دارد.

سابقه و هدف: وزن بیش از حد طبیعی در دوره طفولیت با فرایند آترواسکلروز همراه می باشد. در مرحله اول این عارضه خود را به صورت ضخیم شدن انتیما نشان می دهد. هدف از این مطالعه، بررسی ضخامت انتیما- مدیا (IMT) در تنه و بولب شریان کاروتید در اطفال 12 تا 18 ساله چاق در مقایسه با گروه شاهد می باشد.مواد و روش ها: در یک مطالعه مورد- شاهدی، در 80 دانش آموز 18-12 ساله؛ پس از ثبت قد، وزن، فشار خون؛ کلسترول و تری گلیسرید، میانگین IMT تنه و بولب شریان کاروتید هر دو سمت به دست آمد و یافته ها به وسیله آزمون آماری آنالیز واریانس، مجذور کای و t student در نرم افزار SPSS در سطح معنی دار P کم تر از 0.05 تحلیل شد.یافته ها: میانگین سنی در گروه های چاق و شاهد به ترتیب 13.9±1.7 سال و 14.4±1.9 سال بود، گروه چاق شامل 24 دختر و 16 پسر و گروه طبیعی شامل 23 دختر و 17 پسر بودند. میانگین وزن، کلسترول و تری گلیسیرید در گروه چاق به ترتیب 175.9 mg/dl, 72.05 kg و 154.9 mg/dl و در گروه شاهد 146.9 mg/dl, 47.9kg و 90.05 mg/dl بود (P<0.001). میانگین IMT شریان کاروتید در گروه چاق و کنترل به ترتیب 0.4806 و 0.4167 میلی متر با P<0.001 و میانگین IMT بولب در دو گروه فوق الذکر به ترتیب 0.4885 و 0.4362 میلی متر بود.استنتاج: افزایش ضخامت IMT در تنه و بولب شریان کاروتید در نوجوانان چاق مشاهده می شود و این افزایش ضخامت همراه با افزایش سطح کلسترول و تری گلیسیرید خون است.

زمینه و هدف: بیماری های میکروواسکولار و ماکروواسکولار در زمینه بیماری دیابت تیپ دو از مدت ها قبل شناخته شده اند. هر دو نوع درگیری شریان، دارای ریسک فاکتور کم و بیش مشابهی هستند و با دیابت همراهی دارند، لیکن مطالعات زیادی در خصوص همراهی درگیری واسکولار شبکیه با درگیری عروق بزرگ نظیر کاروتید در مبتلایان به دیابت تیپ دو انجام نشده است. در این مطالعه سعی شده است تا ارتباط درگیری میکروواسکولار شبکیه با ضخامت لایه اینتیما- مدیا کاروتید بررسی شود.روش بررسی: در این مطالعه به روش مورد- شاهدی تعداد 100 بیمار مبتلا به دیابت نوع دو بررسی شدند. ضخامت لایه اینتیما و مدیای شریان کاروتید با استفاده از سونوگرافی داپلر رنگی اندازه گیری شد و با نتایج به دست آمده از معاینات چشم پزشکی مقایسه گردید.یافته ها: رتینوپاتی دیابتی در 50 بیمار (50%) وجود داشت. ضخامت لایه اینتیما- مدیا در این بیماران در مقایسه با بیماران فاقد رتینوپاتی بیش تر بود (0.77±0.17 در برابر 0.71±0.2 میلی متر p=0.041). هم چنین در بیماران دچار رتینوپاتی پرولیفراتیو در مقابل نان- پرولیفراتیو بیش تر بود (0.87±0.16 در برابر 0.68±0.10 میلی متر p<0.001).نتیجه گیری: میان رتینوپاتی دیابتی با افزایش ضخامت لایه اینتیما- مدیا و درگیری کاروتید همراهی وجود دارد و وجود یکی از این یافته ها می تواند نشان دهنده وجود عارضه دیگر باشد. پیشنهاد می گردد که در بیماران دیابتی که به صورت روتین تحت معاینات چشم پزشکی قرار می گیرند، با مشاهده رتینوپاتی دیابتی، به خصوص رتینوپاتی پرولیفراتیو وضعیت عروق کاروتید با استفاده از روش های غیر تهاجمی نظیر سونوگرافی کالر داپلر به منظور تشخیص بیماری های شریان کاروتید و پیشگیری از حوادث عروق مغزی بررسی گردد.

نظر به اهمیت ویژه پیش گیری از بروز عارضه در شریان کاروتید در سامانه قلبی-عروقی، بررسی رفتار کشسان شریان کاروتید در پی پرتودرمانی به عنوان نشان گر آسیب، امری ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق 24 بیمار که شریان کاروتید مشترک آن ها در میدان تابشی قرار می گیرد، انتخاب شدند. با کانتور نمودن کاروتید مشترک آن ها در تصاویر متوالی سی تی اسکن، دوز جذبی دریافتی کاروتید آن ها به کمک نرم افزار طراحی درمان تعیین شد. تصویربرداری فراآوایی از حرکت دیواره شریان کاروتید در دو حالت قبل، از اولین جلسه درمان و بعد از اتمام فرآیند پرتودرمانی انجام شد. سپس تغییرات لحظه ای ضخامت اینتیما-مدیا و دیواره شریان در راستای شعاعی توسط پردازش تصاویر با برنامه مبتنی بر الگوریتم بیشینه گرادیان انجام شد. براساس تغییر نسبی قطر شریان، مدول الاستیک برآورد شد. نتایج نشان دادند سهم دوز دریافتی کاروتید از میزان دوز تجویزی 0/24± 0/82 گری است. هم چنین، مدول یانگ شریان در پی روند پرتودرمانی نسبت به حالت پیش از درمان 0/21± 1/58 می باشد که این روند با افزایش ضخامت اینتیما-مدیا همراه است و به عنوان پیش آهنگی برای سکته مغزی محسوب می شود.